Thứ Tư, 10 tháng 6, 2020

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 85


Tài Mệnh Tương Đố
“Video 21“

 Vương ông khi còn tại nhiệm sở là một vị quan thanh liêm phủ Nam Sách, tất nhiên trong Đoạn Trường Tân Thanh của Thanh Tâm Tài Nhân và cả trong Truyện Kiều không hề có tên phủ Nam Sách. Nhưng tôi là tác giả tập Tài Mệnh Tương Đó, tôi có quyền hư cấu cho tác phẩm của tôi. Thanh Tâm Tài Nhân viết rất rõ Kiều đã tự tử tại sông Tiền Đường để thủ tiết với chồng là đại vương Từ Hải, vì nghe lời đàn bà nông cạn không am hiểu chính trị mà Từ Hải phải chết đứng. Kiều tỏ ra coi thường Hoàng Sào không biết Hoàng Sào là một anh hùng cái thế.

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 84


Tài Mệnh Tương Đố
“Video 19“

“Xa ngàn dặm đồng không mông quạnh
Sầu ba đông dám trách chi ai?
Xuyến vàng khăn lụa trâm cài
Đành lòng cho kẻ dấu hài chân mây“

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 83


Tài Mệnh Tương Đố
“Video 18“

Người ta thường nói anh hùng không kể xuất xứ, tài nghệ không kể học ở trường nào ai là thày dạy? Trần Thu Hà là nghệ sĩ ngâm thơ tự do không qua biên chế nhà nước, hành nghề ngâm thơ và được trả lương hàng tháng. Thu Hà đã ngâm thơ tặng tôi rất nhiều nhưng chưa hề nhận được của tôi một đồng xu thù lao nào. Tất cả vì tấm lòng với tha nhân và dân tộc, vì thú vui riêng văn hóa tinh thần.Nhân dịp sinh nhật lần thứ 50 của nghệ sĩ tôi xin tặng một bài thơ và cũng là chủ đề liên quan đến video 18 mà tôi bình giảng.

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 82


Tài Mệnh Tương Đố
“Video 17“

“Khua róc rách thuyền quyên rũ lụa
Bến Trữ La một đóa xuân kiều
Mây bay sầm sập mưa chiều
Bâng khuâng gió thoảng mĩ miều ái ân“

Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 81


Tài Mệnh Tương Đố
“Video 16“

Sau một chầu văn chương thơ phú quần thảo nhau, chàng Kim Trọng khen ngợi tài phun châu nhả ngọc của nàng Vương Thúy Kiều hết lời. Nói như bây giờ thời văn minh hiện đại thì ta bảo: anh chàng này khéo nịnh đầm. Chàng Kim Trọng đã thấy trong người mình nóng bỏng rạo rực lên cơn say men tình, chân tay chấp chới quờ quặng. Cả một lò lửa ái tình rừng rực của nàng Kiều bốc cháy lên đến ngàn độ, mà chàng Kim Trọng lại bê cả một đống rơm khô bao ngày tương tư khắc khoải thầm yêu trộm nhớ thì làm sao mà chịu nổi kia chứ? Chàng Kim Trọng có ý mì ăn liền, phở bò tái cần tây bốc khói hương thơm nghi ngút mà thèm nhỏ dãi ra, lại thêm mùi gia vị hương cải rau răm mới tính chuyện gạo nấu thành cơm, sau này muốn ra sao thì sao? Chàng sợ lỡ mất cơ hội đưa Kiều sang sông, lỡ mất chuyến đò ngang. Nhưng Kiều rất tỉnh táo mà khuyên chàng ngày dài tháng rộng kìm nén cơn thèm khát dục vọng lại vì cả hai ta đều là con nhà gia giáo.

Thơ Tình Chùm Số 1.230


Y Đức Hai Họ Mộng Bào
cảm xúc thơ Nguyễn Đình Chiểu bài 40

Có bốn mùa ngày qua tháng lại
Trong một năm quan tái giang san
Tránh sao cảm lạnh thương hàn
Hoành hành dịch cúm lan tràn đó đây

Thơ Tình Chùm Số 1.229


Y Đức Hai Họ Mộng Bào
cảm xúc thơ Nguyễn Đình Chiểu bài 35

Giặc nội xâm mưu thâm kế hiểm
Bầy hắc nô đàng điếm ăn chơi
Gian thần ác bá khắp nơi
Liên minh ma quỷ giống nòi kể chi

Đạo Dẫn than tới thì mạt vận
Bạn ta từng lận đận lầm than
Bốn bề khói lửa điêu tàn
Ngoại bang xâm lấn dã man nhục hình

Còn tin ai triều đình đổ nát
Thói sai nha sát phạt chẳng từ
Cạn nguồn suối mát chân như
Phật tiên quả đắng thiên tư cửa thiền

Người thày thuốc triền miên sầu tưởng
Treo cờ sao ba tượng trong tòa
Tiều kêu đồ ấy lập lòa
Tiên thiên bày biện nhạt nhòa làm chi?

Ngư thắc mắc có gì khó hiểu
Nhập Môn rẳng bảng hiệu nhà ta
Âý từ kinh dịch thảo ra
Nửa trong y học bao la thần kỳ

Môn trong quẻ Bào Hy có tám
Tính toán thành Kiền Khảm Tốn Ly
Tiếp theo Cẩn Chấn Khôn Đoài
Tiên thiên một bức đồ khai muôn loài

Coi phương hướng trần ai sinh hóa
Tám quẻ gieo nhân quả xấu lành
Âm dương đủ cả ngũ hành
Đạo y kinh dịch tính danh rõ ràng

Kiền tây bắc rồi sang đình Hợi
Tuất lẻ loi chới với đi đâu
Khảm phương chính bắc tương cầu
Tý cung nhấp nhổm nhiệm mầu biết không

Cấn đông bắc hanh thông Dần Sửu
Chấn soán ngôi đương Mão phương đông
Chân trời trải rộng mênh mông
Tốn kia Thìn Tỵ cánh đồng đông nam

Hướng chính nam nhăm nhăm đương Ngọ
Ly cung này sáng tỏ chiều lam
Khôn Mùi Thân phía tây nam
Đoài đương ngôi Dậu lại nhằm tây phương

Trong tám hướng âm dương suy xét
Máy trời xây rõ nét năm hành
Hậu thiên Ly Khảm tạo thành
Cho hay khí huyết rõ rành chủ trương

Ly hơi lửa thuộc dương khí bốc
Khảm rõ ràng là nước máu âm
Song mà Ly đứng bóng dâm
Khảm cung đầy giữa thật cầm chân dương

Biết hư thực âm dương biến hóa
Hiểu chưa thông hậu quả khó lường
Mong rằng y thuật tinh tường
Nước đầy lửa trống tìm đường cứu nguy

Cần hòa hợp phải tùy nước lửa
Thế mạnh này chất chứa trong mình
Yếu thời nước lửa bất minh
Chưa thông kinh dịch thuận tình chước y.

*Nguyên tác thơ lục bát: Ngư Tiều Y Thuật Vấn Đáp
15.4.2020 Lu Hà



Y Đức Hai Họ Mộng Bào
cảm xúc thơ Nguyễn Đình Chiểu bài 36

Tổ sư dạy Hiên Kỳ trước hết
Quẻ Bào Hy phải thiệt tỏ tường
Tiều phu hỏi tượng Minh Đường
Là đồ khí hậu chủ chương lẽ gì?

Môn trả lời hai nghì trên dưới
Bức họa này vời vợi thiên tri
Giống như soạn thảo kinh thi
Người kia vật nọ tóm ghi lược đồ

Vẽ mười vòng cùng phô một nhóm
Khí hậu coi từng xóm ứng nhau
Năm ngày một hậu bồ xâu
Rõ ngay ba hậu bắt đầu tính coi

Được một khí sáng soi tỏ dạng
Hai khí thành một tháng kể ra
Đất trời vận chuyển bao la
Giáp mười hai tháng ấy là một niên

Một năm tự thiên nhiên riêng biệt
Có bốn mùa nhất thiết tạo nên
Hai mươi bốn tiết theo liền
Xây hai chục tám sao biên sách trời

Ba mươi sáu cung thời xuân đến
Đều nhịp nhàng sinh biến xoay vần
Mỗi năm khí hậu tần ngần
Mười vòng lớn nhỏ bần thần thủy chung

Bởi việc đời tận cùng bác vật
Mười vòng xoay trời đất một hồ
Lặng lòng coi bức thư đồ
Ba ngàn thế giới nhấp nhô thấy bờ

Tuyệt tác thay hoang xơ cây cỏ
Sách châm kim lại có ba hình
Mỗi khi thập tử nhất sinh
Cao minh y thuật gọi Minh Đường đồ

Hình nằm sấp để đo kinh túc
Huyệt dò tìm thành thục sau lưng
Thái dương chớ có lừng khừng
Một hình nằm ngửa coi chừng Dương minh

Còn hình ngồi đinh ninh một mé
Túc thiếu dương rành rẽ hai bên
Ba hình lập được một nền
Ba trăm sáu chục năm tên tuyệt vời

Coi kinh lạc tới nơi tới chốn
Đồ Đường minh đủ trọn độ trời
Một niên thủ túc ai ơi
Ba âm liền với ngoài thời ba dương

Mười hai kinh chia đường mấy lớp
Có sau du sáu hợp thường châm
Người nào đau đớn kinh âm
Huyệt du chọc đúng thoát mầm tai ương

Tam tiêu, mật, huyệt thường bọng đái
Dạ dày kia với lại ruột gìa
Ruột non gan thận trau tria
Kinh dương thoát hiểm bên rìa rừng hoang

*Nguyên tác thơ lục bát: Ngư Tiều Y Thuật Vấn Đáp
16.4.2020 Lu Hà



Y Đức Hai Họ Mộng Bào
cảm xúc thơ Nguyễn Đình Chiểu bài 37

Kinh sáu phủ thênh thang ta đếm
Bảy mươi hai huyệt chiếm tay chân
Kinh âm năm tạng từng phần
Sáu mươi lỗ huyệt cao nhân chia đều

Sáu đối sáu sách nêu trên hết
Thành thơ ca rõ thiệt âm dương
Mười hai huyệt đạo tỏ tường
Sáu bài khí huyết vẫn thường viết ra

Phép châm cứu người ta ca ngợi
Mười tám bài vời vợi sáng thông
Huyệt kinh phải đọc thuộc lòng
Dương kinh lục phủ xuôi dòng vinh du

Tiều thán phục thiên thu vạn đại
Ngư đồng tình phải trái phân minh
Mười hai kinh nguyệt thuận tình
Hơi dồn máu chạy nhân sinh muôn loài

Luận khí huyết sáu bài hoan lạc
Môn khen hay chẳng khác thánh ca
Mỗi câu mỗi huyệt xem ra
Bắt đầu từ phế chạy qua đại trường

Xung phủ đến thiếu dương biết trước
Mối theo đường hung ức ngón tay
Thương dương cũng đến chỗ này
Chạy lên trước mũi tên bày nghênh hương

Khấp tủa xuống dưới đường ấn bạch
Vị với tỳ tới nhánh ngón chân
Lệ đoài  xin chớ tần ngần
Ai hay vú tả rào phần đại bao

Ao tiểu trường vào ba tâm chủ
Huyệt cực tuyền tột chỗ da xương
Hữu ra ngón út đầu đường
Thiếu xung thiếu trạch tả thông trong ngoài

Phần thính cung ở tai bên tả
Dài chí âm mới hạ bài tư
Tình minh gốc mũi như từ
Giữa bàn chân giữa xem như dũng tuyền

Đến du phủ tả biên phủ huyệt
Chiều trung xung khẩn thiết thiên trì
Quan xung ngón cái đen sì
Trúc ty huyệt ấy như di chặng này

Y thuật cao can vầy sáu đảm
Đồng tử ra gò má tả cầm
Ngón chân út rõ khiếu âm
Thẳng bên vú hữu âm thầm kỳ môn

Vòng khí huyết đóng đồn răm rắp
Mười hai kinh lạc khắp ngày đêm
Trong ngoài chuyển vận êm đềm
Rồi nhanh như ngựa hòa mềm xa đi.

*Nguyên tác thơ lục bát: Ngư Tiều Y Thuật Vấn Đáp
17.4.2020 Lu Hà



Y Đức Hai Họ Mộng Bào
cảm xúc thơ Nguyễn Đình Chiểu bài 38


Sách y học nhân tri bách bộ
Gía gương hình theo đó kê toa
Ngư khen như gấm thêu hoa
Nhớ lời Đạo Dẫn dạy ta rành rành

Nguồn cội ấy sáng danh trời đất
Phải dựa theo vẽ thật giống ta
Đại huynh giảng lại rõ ra
Máy trời trọn lọc trong ba hình người

Từ cổ kim bao đời truyền thụ
Mười can sinh chi hóa mười hai
Nội kinh luận ngữ chẳng sai
Âm dương tứ đại muôn loài hữu sinh

Dần ứng phổi thơ minh đường đó
Ruột già kia với mão đứng nhìn
Dạ dày lại ứng với thìn
Cho hay lá lách tỵ gìn giữ cho

Mùi ruột non tim dò đường ngọ
Bọng đái thân thận dậu màng tim
Tuất đừng mải miết đi tìm
Tam tiêu ứng hợi cánh chim hải hồ

Tý với mật sửu vô gan đó
Âm với dương thân có trẻ già
Ngũ hành tuần tự phân chía
Mười hai kinh lạc trau tria góp phần

Nhiều khoa thuốc thế nhân liệu tính
Tiều chưa rành minh định ra sao?
Dẫn từng chỉ bảo khi nào
Sơ qua mấy vị hư hao tháng ngày

Học phải hành xưa nay kinh nghiệm
Đường Nhập Môn màu nhiệm sách thày
Kỳ Nhân Sư, vốn thẳng ngay
Biết bao tinh túy hàng ngày truyền cho

Đường dẫn kinh cần lo thang thuốc
Cân từng ly mà bốc cho tường
Bàng quan kinh túc thái dương
Thuận theo kinh thủ tiểu trường đọc tên

Đường cao bản dẫn lên khương hoạt
Hoàng bá thì phải thoát chớ lầm
Đừng quên kinh ấy thiếu âm
Hợp thành túc thận thủ tâm hai phần

Trong hoàng bá tế tân tri mẫu
Khương hoạt coi thận dẫu đã chuyên
Thiếu dương kinh hỏa biểu truyền
Túc thành phủ đảm nối liền tam tiêu

Vị xuyên kung là điều ghi nhớ
Với sài hồ để trợ thanh bì
Trị tiêu xuống dắt một khi
Nhờ chàng túc quyết tới thì âm can

Hai đàng kinh gian nan môn hỏa
Thủ mệnh kia chuyển hóa thanh bì
Sài hồ rễ thoát kinh đi
Xuyên khung y lý nhâm nhi một đường.

*Nguyên tác thơ lục bát: Ngư Tiều Y Thuật Vấn Đáp
18.4.2020 Lu Hà



Y Đức Hai Họ Mộng Bào
cảm xúc thơ Nguyễn Đình Chiểu bài 39

Kinh thủ đại đồ trường ăn chứa
Dương minh hương vị ứá cát căn
Thăng ma bạch chỉ dâng tràn
Thạch cao lên xuống dịch toan dẫn truyền

Thái âm kinh dĩ nhiên thủ phế
Túc tỳ kia hai thể đường y
Thăng ma bạch thược vào tỳ
Thung đi cát cánh vân vy phế đình

Vào bạch chỉ dẫn kinh các vị
Nhận trong ngoài chứng chỉ khỏi lầm
Ba dương rồi lại ba âm
Sáu kinh dón lại chứng nhầm thì sao?

Nhập Môn bệnh mới vào cảm cúm
Sáu kinh kia co cụm rõ ràng
Thái dương nóng huyết mê sàng
Cứng đơ xương sống đau ngang ống quần

Thiếu dương cũng phân vân nóng lạnh
Phải coi chừng từ nách xuống hông
Tai ù miệng đắng biết không?
Dương minh khát cổ hơi nồng miệng hôi

Mắt sưng tấy ôi thôi mũi đỏ
Táo bón ngồi nhăn nhó khó tiêu
Chẳng nằm từ sáng tới chiều
Nhấp nha nhấp nhổm liêu xiêu hãn dầm

Thấy nước vàng da ngâm ban mọc
Vào ra càng khó nhọc đôi chân
Thiếu âm họng lưỡi khô khan
Rên la khát nước góc màn nằm co

Quyết âm càng hung no gân giật
Dái thụt vào bần bật lưỡi cong
Nhăn nheo âm hộ co vòng
Thái âm đau bụng lưng còng gối ôm

Không ỉa được chồm hôm nhà xí
Rách hậu môn tắc bí vô cùng
Tái xanh thảm hại não nùng
Ban ngày mê ngủ hãi hùng Phong Đô

Để lâu ngày dồn xô đủ dạng
Đường truyền kinh, phủ tạng chẳng tinh
Mang câu “ dẫn khẩu nhập đình “
Làm sao tránh khỏi bệnh tình phát to

Thoát sao khỏi vòng vo y học
Bậc đại phu biết trước chăm lo
Học y muốn khỏi tội to
Lâm sàng triệu chứng phải dò căn nguyên

Viết lời ca thày truyền bí quyết
Kỳ Nhân Sư khẩn thiết yêu cầu
Ta xin đọc lại từ đầu
Sẵn đây giấy mực từng câu chép vào

Trong ngoài hợp làm sao chứng tỏ
Lẽ hằng nhiên thấu rõ đổi dời
Theo niên năm vận tiết trời
Ứng cùng sáu khí ở người mà ra.

*Nguyên tác thơ lục bát: Ngư Tiều Y Thuật Vấn Đáp
19.4.2020 Lu Hà




Thơ Tình Chùm Số 1.228


Y Đức Hai Họ Mộng Bào
cảm xúc thơ Nguyễn Đình Chiểu bài 30

Kê đơn thuốc lắm tiền đủ vị
Khinh kẻ nghèo thần trí vật vờ
Coi qua con bệnh xác xơ
Thiếu tiền bỏ mặc bơ vơ linh hồn

Thơ Tình Chùm Số 1.227


Y Đức Hai Họ Mộng Bào
cảm xúc thơ Nguyễn Đình Chiểu bài 25

Phải nhẫn nại ươm tằm gieo hạt
Đừng chủ quan con hát mẹ khen
Hạ công chăm chỉ luyện rèn
Mưa lâu thấm đất đua chen vội gì

Thơ Tình Chùm Số 1.226


Thế Kỷ Tang Thương

Than ôi! Thế kỷ tang thương
Bao lần đại dịch thê lương thế này?
Ngây thơ dân tộc đắng cay
Cờ đen nấm mộ chuỗi ngày khổ đau

Thơ Tình Chùm Số 1.225


Y Đức Hai Họ Mộng Bào
cảm xúc thơ Nguyễn Đình Chiểu bài 16

Phải thấu hiểu tận tường gốc rễ
Các mẫu hình vị tễ từ đâu
Cân đo bào chế sắc mầu
Chớ nên nhầm lẫn dao cầu khéo tay

Thơ Tình Chùm Số 1.224


Buồn Thay

Buồn thay đại dịch toàn cầu
Mùa đông heo hút bạc màu khói sương
Bởi ai gieo rắc tang thương
Bắc Kinh Vũ Hán thê lương thế này

Thơ Tình Chùm Số 1.223


Y Đức Hai Họ Mộng Bào
cảm xúc thơ Nguyễn Đình Chiểu bài 7

Đời lắm kẻ ươn hèn bạc nhược
Liên kết bầy ô trược tiểu nhân
Thức ăn độc hại bất cần
Xanh xao trắng dã dày gân buộc lèo

Thơ Tình Chùm Số 1.222


Y Đức Hai Họ Mộng Bào
cảm xúc thơ Nguyễn Đình Chiểu bài 2

Bạn đồng môn ai ngờ gặp lại
Trên dòng sông buồm lái vi vu
Lửa chài mây khói trời U
Mui che gió Tấn mấy thu dãi dầu

Lời Chia Buồn Thống Thiết


Tôi xin thay mặt toàn thể gia đình, vợ và các con của tôi, xin gửi lời chia buồn thống thiết nhất tới toàn gia quyến bác sĩ  đa khoa B. Günter và toàn bộ tập thể các bác sĩ y tá

Bác sĩ B. Günter là một người rất tốt, đã chăm sóc sức khỏe cho tôi và vợ con tôi. Người Đức thường quen gọi là bác sĩ gia đình.
Người ta thường nói theo chữ Tàu đọc theo âm tiết Việt Nam là: “Lương y kiêm từ mẫu” nghĩa là người thày thuốc giống như mẹ hiền.