Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 33

Để tri ân Thu Hà đã diễn ngâm và cũng là muốn làm món qùa kỷ niệm cho những ai thực lòng mến mộ. Tôi sẽ bình giảng bài thơ “Đêm Mưa Sầu mộng“ mà tôi phỏng dịch cảm hứng từ thơ cố thi si Đinh Hùng bài: “ Chớp Bể Mưa Nguồn“. Để tránh hiệu ứng nhàm chán, nên Đinh Hùng viết 8 khổ thơ mới 7 chữ thì tôi rút ngắn lại còn 6 khổ thơ song thất lục bát.

Ý lời hoàn toàn khác với Đinh Hùng. Ví như tâm hồn tôi đã hấp dẫn linh hồn Đinh Hùng trong vũ trụ biển cải nỗi niềm suy tư của anh thành của tôi. Trời phú cho dân tộc Việt Nam ta có Thơ song thất lục bát, Thơ lục bát, làm ra là để ngâm nga. Thơ 8 chữ hay 5 chữ cũng rất dễ ngâm. Riêng thơ 7 chữ với những bài chừng 20 câu  tới 28 câu ngâm là thú vị nhất. Những bài dài quá sẽ gây hiệu hứng nhàm chán bởi lối gieo vần đều đều của đường thi. Theo tôi người ngâm sẽ rất mệt mỏi, cảm thấy đôi chút khó khăn. Tôi thấy có nhiều người ngâm cả thơ đường của bà Hồ Xuân Hương, đành rằng thơ bà thâm thúy lắm ý nghĩa hay. Nhưng những bài vịnh cái quạt, vịnh anh lính thú vân vân nữ sĩ có ý bỡn cợt cả bộ phận sinh dục đàn ông đàn bà mà các cô các mợ  ấy cũng ngâm nga. Theo tôi là vô duyên, nếu có ngâm nga thì để cho cánh đàn ông họ ngâm tếu táo cho vui. Theo như các cụ nhà ta thì thơ đường làm ra vốn dĩ là để đọc. Nhưng ngày nay ở Việt Nam nhiều bài thơ tả tình viết bằng đường thi ngâm nga cũng rất hay.
Phần thơ Đinh Hùng tôi để dành cho các học gỉa uyên bác, các nhà bình thơ Việt Nam. Tôi chỉ muốn bình giảng, giảng giải ý nghĩa những câu chữ thơ tôi sáng tác, coi là khó hiểu thôi, để giúp các bản thẩm thấu cái ý vị của thơ tình yêu.

Đêm Mưa Sầu Mộng

Cảm dịch thơ 7 chữ của Đinh Hùng: Chớp Bể Mưa Nguồn

Đêm mựa sầu mộng là đêm mưa buồn lắm. Tôi nhớ đã từng làm thơ tả tình tả cảnh sầu mộng đêm mưa rồi.

Đêm Mưa Sầu Mộng

chuyển thể, cảm dịch thơ Mai hoài Thu " Tan Vỡ "

Nhiều đêm em vẫn nhớ mong

Anh về như đám mây hồng hân hoan

Đừng ngần ngại nưã em van

Lưã lần chi để muôn vàn tái tê

Song thưa lạnh lẽo bốn bề

Dẫu nhầu chăn gối não nề đắng cay

Cuộc tình ân ái men say

Niềm vui hương vị trái cây ngọt ngào

Những đêm mưa gió rì rào

Hàng hiên lã chã lòng nào chả đau

Cô đơn buồn bã âu sầu

Tháng ngày rong ruổi cơ cầu anh ơi!

Thuyền tình bể ái chơi vơi

Trái ngang món nợ đất trời mong manh

Mộng vàng tan vỡ đầu xanh

Biếng khuây tóc rối tàn canh bơ phờ

Côn trùng rên rỉ ơ hờ

Mông lung quạnh quẽ mịt mù sương thu

Nhớ anh ảo giác mơ hồ

Bồng lai tiên cảnh ô hô đi tìm

Lắng nghe nhịp đập trái tim

Không gian vắng vẻ im lìm như mơ

Đam mê thành kẻ dại khờ

Mưa rơi ngấn lệ hoen mờ xa xôi

Gọi tên nức nở bồi hồi

Tình điên khao khát nửa đời dở dang !

4.10 .2011 Lu Hà

“Mưa rả rích trạnh lòng trăm mối

Sấm chớp rền như dội vào tim

Giơ tay  bóng tối im lìm

Mộng tàn dư ảnh cánh chim hải hồ“

Rả rích theo tôi là tính từ chỉ cảnh mưa dầm dề dai dẳng không dứt. Ta thường nghe trong tiếng Việt: Mưa rả rích, ve sầu kêu rả rích.
Để rõ nghĩa thêm mời các bạn tham khảo 2 bài thơ sau:

Mưa Sầu Cố Hương

Mưa rả rích bầu trời thê thảm

Giọt mưa sầu ảm đạm thơ tôi

Giăng giăng sủi bọt tuôn trôi

Bóng mơ tan vỡ buồn ơi là buồn...!

Mưa nặng hạt từng cơn tê tái

Đôi chim hồng ân ái mong manh

Bướm ong xơ xác cũng đành

Hàng thông chịu rét lá xanh tủi sầu...

Thân ô trược dãi dầu ngắn ngủi

Trái tim này lủi thủi bên đàng

Dại khờ một chút huy hoàng

Hồng nhan bạc mệnh lang thang ngậm hờn

Co mình lại cô đơn lạnh lẽo

Giống nòi còn chèo néo đòi chi...?

Xôn xao mây gió xầm xì

Cõi lòng băng tuyết tim thì nguội tan...

Thân bồ liễu trần gian lê bước

Trái tinh cầu ngơ ngác thương đau

Sương rơi ướt đẫm mái đầu

Tóc xanh héo uá phai màu nắng mưa...

Bóng chiều ngả lưa thưa gió thổi

Buổi hoàng hôn mỏi gối chân chồn

Gượng cười hết thuở vàng son

Kẻ đưa người đón bồn chồn thiết tha...

Còn ai hỏi đậm đà lơi lả

Nét mĩ miều lả tả hương thu

Lá rơi hoang vắng mịt mù

Một mai ta chết âm u cánh đồng...

Cười xã hội thói thường là thế

Đời phồn hoa ích kỷ quên ngay

Bào thai quằn quại nào hay

Nhân loài mấy kẻ tỏ bầy chút thôi...?

Ta nức nở chân trời lận đận

Mộng thiên đường ẩn hiện mịt mù

Lưả lòng như ngọn đèn cù

Xót xa nhân sĩ ngồi tù vì sao?

Kià Hà Vũ lao đao khổ hận

Chàng Việt Khang ai oán lời ca

Than ôi! Một giải sơn hà

Đắm chìm biển cả quê nhà ta ơi!

Buồn thứ lữ ngó trời giông gió

Biết làm sao than thở ngậm ngùi

Sông Hương núi Ngự xa xôi

Mưa buồn cố quận cảnh đời lầm than...!

Cảm tác, cảm dịch từ thơ nữ thi sĩ Thi Nguyên: Tim Hồng Nóng Để Mà Chi...?!!!

26.12.2012 Lu Hà

Dịu Vợi

cảm xúc khi đọc thơ Thimyngoc Huynh: Làm Lành

Đường xưa lặng lẽ em đi

Hàng cây hun hút rầm rì gió đưa

Thân thương bóng dáng bụi mưa

Lầm lỳ sỏi đá lưa thưa hạt sầu…

Mây giăng thấm ướt mái đầu

Nổi buồn rười rượi dãi dầu xanh xao

Tâm tư thầm kín nôn nao

Thu về lá rụng thì thào hoàng hôn…

Ước chi hóa bướm mộng hồn

Điệp hồ đôi cánh bồn chồn tìm anh

Yến oanh ríu rít trên cành

Không xa rời nữa đầu xanh vui vầy…

Giận hoài nông nỗi còn đầy

Vì anh an ủi mà nay tạm lành

Đêm dài thổn thức sang canh

Bâng khuâng dịu vợi cũng đành thế thôi…

Em vui anh đã ngỏ lời

Tim như trẩy hội hoa cười thắm tươi

Yêu em nhiều nhé anh ơi!

Đời em qúa nửa lệ rơi u hoài

Buồn chi vóc liễu chương đài

Chẳng thèm ngóng đợi chuỗi ngày xa xăm

Mà sao anh chẳng tới thăm

Để em thấp thỏm âm thầm gọi tên

Lẽ nào anh lại chóng quên

Con chim nhảy nhót vành khuyên trong lồng

Gạt đi sợi chỉ tơ lòng

Buộc chân ai nỡ bóng hồng sầu tuôn…

Khát khao là những nụ hôn

Cung đàn đã nhuốm điệu buồn cô đơn

Canh khuya thánh thót đòi cơn

Tiếng mưa rả rích mảnh hồn thơ bay…

29.4.2013 Lu Hà

“Cơn gió thốc ô hô đỉnh núi

Hồn lẻ loi lủi thủi canh khuya

Ngậm ngùi giọt lệ đầm đìa

Gối buồn gường gỗ bên rìa rừng hoang“

Gió thốc là loại gió mùa, bất ngờ đổi hướng. Vậy các bà các chị các cô mặc váy phải hết sức cẩn trọng khi đi đường lúc chuyển giao thời tiết, sẽ bất ngờ có luồng gió cực mạnh ngầm ngầm rình mò lồng lộn như sư tử hổ đói thổi tốc váy lên, có mấy sơi lông tơ không khéo giữ sẽ bị thổi bay đi đó.

Gối buồn giường gỗ lối thơ tượng trưng tả cảnh buồn mộng mị gần như ác mộng.

“Cuốc khắc khoải bàng hoàng tỉnh giấc

Khói sương mờ từng bước em đi

Đồi thông ngọn cỏ thầm thì

Cánh đồng hoang dã  xầm xì bóng đen“

Tôi đã nhiều lần giải thích con Cuốc tức chim Đỗ Quyên hay Đỗ Vũ có trong điển tích về vua Thục Đế bên Tàu.

“Trăm vạn mớ lấn chen chặn lối

Áo trắng ngồi khóc nỗi oan khiên

Tiếc thương một mảnh tình duyên

Trời gìa cay nghiệt thuyền quyên má hồng “
 
Tả cảnh các cô hồn, oan gia trái chủ, thất tình v. v….

“Ong bướm lượn mênh mông sầu thảm

Mái nhà tranh ảm đạm thê lương

Sao hôm buồn bã soi đường

Bình minh le lói đoạn trường tang thương“

Khổ này dễ hiểu miễn giải thích

“Me sấu rụng phố phường đông đúc

Cảnh trần gian thúc giục hồn mây

Bần thần ngơ ngác dại ngây

Mưa nguồn chớp bể canh chầy thở than…!“

12.1.2017 Lu Hà

Mưa nguồn chớp bể chỉ hiện tượng thay đổi thời tiết. Trong thơ văn ám chỉ những biến cố lớn trong đời. Sao hôm và sao mai chỉ là một, chập tối ta thấy sao hôm, gần sao là sao mai, tuy ở hai vị trí khác nhau trên bầu trời, bởi tại cái anh trái đất nó tròn.

20.2.2017 Lu Hà