Bình Giảng Thơ Lu Hà Do Thu Hà Diễn Ngâm Phần 101

 

Tài Mệnh Tương Đố

“Video 44“

 

Kiều nài nỉ Thúc Kỳ Tâm phải nói rõ cho vợ cả là mình muốn nạp thiếp để hy vọng có con nối giõi tông đường. Kiều dùng chữ ý tứ bóng bẩy gọi chị Hằng tức Hoạn Thư chắc đã có chủ trương từ lâu, lấy vợ lẽ cho Thúc Sinh chứ hai người kết hôn với nhau đã lâu, ít nhất là 10 năm rồi. Vì đó là kỷ cương gia pháp không thể xem thường được. Nhưng Thúc Sinh còn dưới sự cai quản của Thúc Ông cho nên như một cái dây co kéo giữa hai nhà Thúc và Hoạn. Lức này chúa sơn lâm là con sư tử cái là tôi nói theo Tô Đông Pha gọi vợ mình là sư tử Hà Đông.

 

Nơi thềm quế dấu hài gót nguyệt

Có chị Hằng nhất thiết chủ trương

Bấy lâu khăng khít giá gương

Thêm người giữ nết kỷ cương phép nhà

 

Chàng cũng chịu lão gia sai khiến

Vững tay co thể diện như ai

Làm sao êm thấm trong ngoài

Rừng xanh sư tử mãi hoài rầy la“

 

Thúc Sinh sợ chúa sơn lâm là con sư tử cái trong nhà là tôi nói theo Tô Đông Pha gọi đùa vợ bạn mình. Ở vùng đất Vĩnh Gia bên Tàu đời nhà Tống, có một anh chàng văn sĩ họ Trần tên Tạo, tự Qúy Thường.

 

Hồi nhỏ Tạo rất thích chơi trò đấu kiếm. Có thể ngồi cả ngày để nghe kể chuyện về các anh hùng hảo hán và hết sức khâm phục lòng dũng cảm, đức tính trung thực của những con người đầu đội trời chân đạp đất ngang tàng dũng mãnh như vậy

 

Khi thành người lớn,Tạo thường lân la tìm gặp các chí sĩ giang hồ để học mót các chiêu võ nghệ và cùng bọn họ ngao du đây đó. Vậy là Tạo cũng nghiễm nhiên tự liệt mình vào danh sách với những bậc anh hùng nghĩa sĩ kia, và lúc nào cũng rất hào hiệp mà tỏ ra sẵn lòng làm việc nghĩa, giúp bạn, cứu người.

 

Sang tuổi trung niên Trần Tạo bỗng nhiên thay đổi tính nết, chán ghét cuộc sống giang hồ và lạc vào chốn văn chương kết bạn với Tô Đông Pha và thiền sư Phật Ấn.

 

Đã quá nửa đời người, mà xem ra Tạo ta vẫn công chẳng thành, danh chưa toại. Trần Tạo lúc này đâm ra nản chí, bèn quay về sống ẩn dật rồi lấy vợ. Lại vốn là người sống có nghĩa tình nên dẫu Tạo đã quay về ở ẩn nhưng các huynh đệ, chiến hữu cũ vẫn thường xuyên lui tới nhà Tạo để đàm đạo thế sự, hoặc cũng chỉ là giữ mối giao tình và cùng giải khuây bên chén rượu cuộc trà.

 

Chẳng nói ra thì ai cũng biết, cùng đến với các chàng trai anh hùng hảo hán ấy bao giờ cũng có cả các ca kỹ nữ xinh đẹp. Thế là chàng Tạo kia vốn tiếng là ở ẩn mà vẫn cứ lại qua, vẫn cứ chè rượu linh đình với bạn bè chiến hữu, cũng khó lòng mà tránh khỏi cái cảnh lả lướt, liếc mắt đưa tình với các cô nương đương thì xuân sắc vốn đi cùng với các chiến hữu giang hồ

 

 Vợ Tạo là Liễu Thị rất ấm ức, cơn ghen nổi lên tắc nghẹn ở cổ. Liễu thầm nghĩ:

-Biết đâu đó trong số những cô vũ nữ xướng ca xinh đẹp kia, lại chẳng có kẻ tà tâm, muốn chiếm đoạt chồng mình?

 

Rồi một lần kia Liễu Thị bèn đứng phắt dậy cầm gậy múa may đánh vào không khí đập loạn xị vào bàn ghế. Liễu thị quát tháo chửi bới om xòm! Các chiến hữu giang hồ của Tạo cùng hết thảy bọn ca nữ hiện diện trong bữa tiệc kẻ thì ngại ngùng quá, kẻ thì e sợ điều kia tiếng nọ mà ba chân bốn cẳng tìm lối tháo thân.

 

Trần Tạo cũng biết sự tình như vậy là bất nhã lắm! Nhưng vốn là người sợ vợ, nên không dám đứng ra khuyên ngăn. Anh ta cứ đứng im một chỗ, hai tay khoanh trước ngực, mắt nhìn lấm lét, vẻ mặt đầy sợ hãi như muốn lẩn tránh cặp mắt hung dữ và khuôn mặt đỏ phừng phừng của cô vợ.

 

Tô Đông Pha một danh sỹ đương thời, cũng là bạn xã giao với Tạo, đã đề thơ tặng cho Trần Tạo :

“Thùy tự Long Khâu cư sĩ hiền,

Đàm không thuyết pháp dạ bất miên.

Hốt văn Hà Đông sư tử hống,

Trụ trượng lạc thủ tâm mang nhiên”

 

Tạm dịch:

 Ai hiền bằng thầy đồ Long Khâu,

 Đọc kinh thuyết pháp suốt đêm thâu,

 Bỗng nghe sư tử Hà Đông rống,

 Kinh hoàng bỏ gậy rớt nơi đâu.

 

Tô Đông Pha dùng hai tiếng "Hà Đông" là mượn câu thơ của Đỗ Phủ: "Hà Đông nữ nhi thân tính Liễu" nghĩa là cô gái Hà Đông người họ Liễu, vì vợ của Quý Thường cũng họ Liễu. Và tiếng "Sư tử" do lời trong kinh Phật: Sư tử là chúa loài thú, mỗi khi rống lên thì các thú vật đều khiếp đảm để vừa chỉ tính ghen dữ của Liễu Thị, vừa chỉ Quý Thường là một tín đồ đạo Phật.

 

Còn tôi thì mô tả chàng Thúc Sinh sợ vợ hơn cả Trần Quý Thường. Tôi đã gài vào miêng Kiều những câu sau:

 

“Dù có phải vào ra luồn cúi

Giấm men chua sầu tủi lò hồng

Ba sinh duyên nợ đèo bồng

Sá chi rau má hoa đồng cỏ hoang

 

Tiếng lầu xanh bẽ bàng thân thiếp

Hổ mặt chàng ức hiếp mọi bề

Nắng mưa dầu dãi ê chề

Vì hoa chẳng ngại nhiêu khê Ngô Lào

 

Lòng đã quyết tính sao yên ấm

Đá thử vàng mưa thấm gió êm

Canh khuya khắc lậu buông rèm

Nỉ non âu yếm thòm thèm nóng ran

 

Cửa động mở nồng nàn hoa bướm

Lạch đào nguyên thấm đượm hơi sương

Non đoài chênh chếch bóng gương

Mưa thôi dữ dội canh trường rồng mây“

 

Kiều khuyên giải Thúc hay nói trắng ra là bày mưu tính kế thay cho Thúc Sinh. Vì cùng là đàn bà với nhau Kiều rất hiểu tâm lý vợ Thúc Sinh. Nhưng Thúc Sinh không chịu nghe Kiều mà cứ tự làm theo ý của mình. Thúc Sinh muốn Kiều có mang để tính chuyện gạo nấu thành cơm gây sức ép lên cha mình là Thúc ông và Hoạn Thư. Thúc Sinh còn cơ mưu dọa mụ Tú bà trốn thuế, giới quan lại thương trường, giới quý tộc có máu mặt ở Lâm Tri đều là chỗ thân quen cả. Thúc Sinh làm cho Tú bà sợ xanh mặt mà phải chịu nhả Kiều ra cho chàng.

 

”Rước về tạm trồng cây gieo hạt

Giấu một nơi xếp đặt hai bài

Dò la tay thợ trong ngoài

Chiến hòa công thủ nào ai dám bì

 

Bắn tin tới xầm xì đe dọa

Kỹ viện còn tẩy xóa dối gian

Thừa lương thiếu thuế cửa quan

Biện thừa to nhỏ khuyên can nhún nhường

 

Cầu hòa phải hoàn lương một thiếp

Sung cửa công thoát kiếp trần ai

Đẹp thay cành trúc gốc mai

Phụng hoàng đôi lứa cả hai đề huề“

 

3.12.2019 Lu Hà